Şevket Yalaz

Şevket Yalaz'ın kişisel web sitesi yayında... Şevket Yalaz GırGır-Fırt-Mikrop yıllarından tanıdığım bir çizer. O zamanlar sağlam deseniyle çalıştığı dergilerde öne çıkardı. Çok fazla espri bulmaz, bulunan esprileri çizerdi... Sonraları çizgileri değişti ve grafik-mizah anlayışına yaklaştı. Şimdilerde onu sık sık ulusal/uluslararası karikatür yarışmalarında görüyorum. Esprisiyle, çizgisiyle dikkate değer işler yapıyor...

Kaynak: "Karikatür Haber"

Kitap Kapağı Çizimleri

Çizerler için bir başka önemli alan kitap kapağı çizerliği. Türkiye'den Erkal Yavi'yi, Fahri Karagözoğlu'nu, Bülent Erkmen'i hatırlıyorum...

İngliz karikatürcü Ralph Steadman'ın çizdiği bir kitap kapağı. Kaynak

Aşağıdaki siteler kitap kapakları ve kitap tasarımıyla ilgili:

• Caustic Cover Critic
• Book by its Cover
• Foreword
• Judge a Book by its Cover
• Première de Couverture
• The Book Design Review

Tekstil Desinatörlüğü

Tekstil desinatörlüğü çok keyifli bir iş olsa gerek. Lara Cameron web günlüğünde bu işin inceliklerini anlatıyor. İş yine, göz alıcı, usta bir çizgide bitiyor; kağıt yerine kumaş kullanılıyor...

Alberto Vazquez

Alberto Vazquez benim çizgi anlayışıma çok yakın bir çizer; konu nasıl gerektiriyorsa öyle çiziyor... Ama herşeyin ötesinde çok sağlam bir desen ve renk bilgisi var...

• Alberto Vazquez'in web sitesi için tıklayınız.
• Alberto Vazquez'in web günlüğü (blog) için tıklayınız.

Benzer Karikatürler

Daha önce Leon ve Selçuk Demirel'in benzer karikatürlerini yayımlamıştım. Aynı karikatürü "Zaman" gazetesinde Osman Turhan da çizmiş...

Mürekkep Yerine Kırmızı Şarap

Stewart Kenneth Moore Prag'ta yaşayan bir ressam; çizerken mürekkep yerine kırmızı şarap kullanıyor. Çizmek için kullandığı şarabı içiyor mudur bilmem ama görebildiğim kadarıyla şarap çizere olduğu kadar çizgiye de farklı bir şeyler katmış...

Mattias Adolfsson

Mattias Adolfsson, İsveçli bir illüstratör. Narin çizgisiyle ayrıntıların altından ustalıkla kalkıyor... Mattias Adolfsson'un web günlüğü için tıklayınız.

Hemen Akla Geliveren Espriler

Daha önce de bu tür şeylere rastlamıştım; hatta "Turkish Daily News" gazetesinde günlük karikatür çizerken bizzat benim başıma gelmişti. Günlük olaylarla ilgili akla hemen geliveren esprilerden kaçınmak gerekiyor. Aksi takdirde benzerlik kaçınılmaz... Aşağıda Deniz Feneri Derneği yolsuzluğuyla ile ilgili iki karikatür...

İ. Bülent Çelik, 5 Eylül 2008, Vatan



Turhan Selçuk, 9 Eylül 2008, Cumhuriyet

Türk Karikatüründe Üslup Benzerlikleri

Türk karikatürcüler ve yabancı karikatürcüler arasında sadece konu benzerlikleri değil, zaman zaman üslup benzerlikleri de gözüme çarpıyor. İşte iki örnek:

İlk örnek, Bülent Şeren'in 1960'lı yıllarda eni yayımladığı "Amcabey" mizah dergisine çizdiği "İki Çalgıcı" isimli çizgi roman. Şeren bu çizgi romanda ünlü Fransız çizer Raymond Peynet'nin çizgisinden esinlenmiş, hatta kopya etmiş...

Amcabey, C. 1, S. 16, 5 Şubat 1964, s. 15.





Raymond Peynet, The Lovers' Travelogue, 2. Baskı, A Perpetua Book, London, 1956.

İkinci örnek, daha yakın zamanlardan: Uğur Durak ve Fransız çizer Philippe Vuillemin'in üslubu arasındaki benzerlik dikkat çekici. Belki daha doğru bir tahlille Uğur Durak'ın çizgisi Vuillemin'in ve Vuillemin'in kendisinin de örnek aldığı Jean-MArc Reiser'ın bir karışımı... Türk karikatüründe sağlam deseniyle tanınan Kemal Aratan'ın da bir dönem Vuillemin'den oldukça etkilendiği söylenebilir...

Uğur Durak, "Raka Raka Rak" Albümünden, Joker Yayınları, İstanbul, 1991.

Philippe Vuillemin, Jean-Marie Gourio, Hitler=SS, Loempia, 1987.

Türk Karikatürü Üzerine Küçük Bir Kitap

Herhalde bugüne kadar Türk Karikatürü üzerine hazırlanmış "en küçük" kitap, Turgut Çeviker'in derlediği, Kültür Bakanlığı tarafından yayımlanan (İstanbul, 1995), "Carigraphia, Turkish Cartoons" kitabı... Kitabın boyutları: 10 x 7 cm. İçinde bir çok Türk çizerinin, bu arada benim de bir karikatürüm yer alıyor...

Anatomi Hatası

Erdoğan Başol'un bir karikatürü... Erdoğan Başol yıllarca karikatüre emek vermiş, hatta Hırvatistan'da bu yıl "Yılın Karikatürcüsü" seçilen bir çizer... Böyle bir anatomi hatasını nasıl yapabilir?

Erdoğan Başol, Kelamsız, Karikatürcüler Derneği Yayınları, İstanbul, 2001, s. 32.

Çizerlerini Hapse Düşüren Karikatürler

Türk karikatür tarihinde çizdiklerinden dolayı cezalandırılan karikatürcü sayısı az değil... İşte Demokrat Parti yıllarında karikatürleri yüzünden hapse düşen iki karikatürcü. İlk karikatür Ratip Tahir Burak'a ait; 9 Haziran 1956 tarihli "Siyasi Halk Gazetesi"nin 11. sayısından yayımlanmış. Burak bu karikatürü dolayısıyla 16 ay hapis cezasına çarptırılmış. İkinci karikatür Halim Büyükbulut'un. 26 Temmuz 1957 tarihli "Ulus" gazetesinin 12355. sayısında yayımlanmış. Büyükbulut bu karikatürü nedeniyle 1 yıl hapis yatmış...

Karikatürün Alt Yazısı: "Oldu da Bitti Maşallah..."



Karikatürün Alt Yazısı: "Elbette elin boş dönersin, senden başka hırsız yok mu sanki?

Benzer Karikatürler

Benzer karikatürler üzerine düşünmeye devam... Aşağıdaki örnek insana "pes" dedirtiyor. İlk dört karikatür, Atila Özer'in Milliyet Sanat Dergisi'nde yayımlanan (Sayı 162, 15 Şubat 1987, s. 38-39) "Karikatür Sanatında Az Rastlanır İlginçlikler" başlıklı yazısından... Ardından gelen üç karikatür ise Erdoğan Karayel'in DonQuichotte sitesinin "Benzer Karikatürler" köşesinden... Bu kadar olur; hepsi aynı...

Madem Atila Özer'in yazısından söz ettim, onun yazısında yer alan diğer örnekleri de aktarayım:

Benzer Karikatürler

Aşağıdaki benzer karikatürler, tesadüfe bakın ki, hep Selçuk Demirel'den... Daha önce de Selçuk Demirel'in bir benzer karikatüründen söz etmiştim...

Leon



Selçuk Demirel



Jean-Pierre Desclozeaux



Selçuk Demirel


Skopeindrawings



Selçuk Demirel

Benzer Karikatürler

Benzer karikatürleri "yakalama" konusunda Erdoğan Karayel ile aşık atmak mümkün değil. Ancak gözüme ilişen benzerlikleri paylaşmaktan da kendimi alamıyorum...

Mose, "Fröhliche Bosheiten, Cartoons" Albümünden



Ralston Jones, "Playboy 1961 Cartoons" Albümünden

José Luis Ágreda

José Luis Ágreda İspanyol bir çizer. Çizgi Roman ve illüstrasyon yapıyor. Renk konusunda usta...

Ágreda'nın Web Günlüğü

Yazının Çizgileşmesi

Yazının çizgileşmesi hep ilgimi çekmiştir. Bunun en güzel örneklerini Steinberg'de görmüştüm.

Geçenlerde intenette gezinirken Phil Wrigglesworth'ün işlerine rastladım. Yazının çizgileşmesi konseptinin başarılı uygulamaları...

Phil Wrigglesworth'ün Internet Sitesi

Karikatürler Arasındaki Benzerlikler

Karikatürcüler zaman zaman aynı esprileri bulur. Bu, çoğu zaman "espri çalma" biçiminde olmaz. Karikatürcü bir zaman, bir yerde, bir karikatür görür ve büyük ihtimalle onu görüntü olarak hafızasında saklar; gün gelip aynı espriyi bulduğunda artık o esprinin bir başkasına ait olduğunu hatırlamaz. Fikrimce, aşağıdaki karikatürler arasındaki benzerlik bu şekilde açıklanabilir.

Bill Lee



Selçuk Demirel

Mizah dergilerini tararken gözüme ilişen örnek ise daha ilginç... Çünkü bu karikatürler aynı hafta yayımlanan dergilerde çıkmış. Dolayısıyla çizerlerin birbirlerinin işlerini önceden görme ihtimali zayıf. Herhalde, bu tür benzerlikler de, günümüzde mizah dergilerinde espri bulma tekniklerinin formülleştirilmiş olmasıyla açıklanabilir.

Can Barslan, Leman, Sayı: 2007/06



Cihan Ceylan, Fermuar, Sayı: 2007/05

Kassowitz Félix

Kassowitz Félix (Kasso), bir Macar karikatürcü. Koleksiyonumda 1957 yılında Budapeşte'de basılmış bir kitabı var. Kasso'nun grafik soyutlama yeteneği şaşırtıcı... Sözünü ettiğim kitaptan üç çalışmayı örnek olarak koyuyorum. Ayrıca, onunla ilgili bulabildiğim internet sayfalarının da linklerini ekliyorum.

Linkler:

• Kasso Sanal Müzesi
  
• "Világökörség
  Karikatúra Magazin" içinde Kasso sayfası
  
• Macar
  Karikatürü'ne ilişkin bir internet sitesinde Kasso sayfası